Dag van het Kasteel

Kasteel Teylingen is gebouwd door de heren van Teylingen. Deze familie had het land in leen gekregen van de graaf van Holland. Toen de familie Teylingen in 1283 uitstierf, kwam het kasteel weer in handen van de graaf. De toenmalige graaf van Holland, Floris V, maakte van het kasteel het bestuurscentrum van de houtvesterij Holland.

In 1329 werd Simon van Benthem door Floris’ opvolger, Willem IV, benoemd tot houtvester. Wat waren de taken van een houtvester? Naast – wat de functietitel eigenlijk al verklapt – de verantwoordelijk voor het onderhoud van de bomen op het land, oefende de houtvester het jachtrecht uit. Dat wil zeggen dat de houtvester ook was verantwoordelijk voor het wild dat de grafelijke familie werd voorgeschoteld. Wild stond in deze tijd, en de eeuwen erna, vast op het menu bij kastelen.

Dirk Drossaat van Brederode was leenman van de graaf van Holland. De graaf, Willem I (1168-1222), had aan Dirk het recht gegeven om een versterkt huis te bouwen. Dit werd kasteel Brederode. Dit recht bracht echter ook plichten met zich mee. Zo waren Dirk en zijn opvolgers verplicht de graaf en zijn leger altijd toestemming te verlenen zich te legeren op het kasteel.

Wanneer de graaf van Holland een bezoek bracht aan kasteel Brederode, hoefde hij niets te betalen. ‘Die here van Brederode betaelde al den cost’, aldus de grafelijke rekeningen van 1445. Met andere woorden: de graaf, destijds Willem IV (1337-1345) hoefde niets voor zijn eten te betalen en werd voorzien van alle gemakken.

Niet lang daarna sneuvelden zowel de heer van Brederode als graaf Willem IV op het slagveld bij Warns.

In september 1687 bracht de Fransman François de Jaucourt, markies d’Ausson, in het gevolg van prins Filips Willem van Brandenburg (1669-1711) een bezoek aan Trompenburgh. Volgens de markies werden de gasten van Cornelis Tromp in ‘sa cave’ (de kelder onder de koepelzaal) ontvangen. In de kelder werd een soort drankspelletje gespeeld. Tijdens het proosten gebeurde er een ongeluk met twee kleine kanonnen, waarbij de kanonnier zijn arm brak.

In maart het opvolgende jaar bracht de Brandenburgse prins wederom een bezoek aan de buitenplaats van Tromp in ’s-Graveland. Hier zou hij door Tromp ‘magnifijquelijck getracteert’ zijn. Wat de prins precies voorgeschoteld kreeg en hoe de avond is verlopen, is helaas niet bekend. Misschien was het vergelijkbaar met het middagmaal dat Margaretha van Raephorst, de vrouw van Tromp, in april 1678 aan de koningin van Denemarken voorschotelde. Dit middagmaal bestond uit maar liefst 32 grote schotels, ‘op sijn Hollants geprepareert’ en opgediend door Margaretha zelf! Dit opdienen werd begeleid door muziek.

Rond 1679 renoveerde Frederik van Baer zowel kasteel Slangenburg als het omringende park. Uniek is dat het kilometerslange trapeziumvormige lanenstelsel gaaf bewaard is gebleven. Er werden zowel sier- als nutstuinen aangelegd. Het nuttige werd op deze wijze met het aangename verenigd. Op een kaart uit 1752 is te zien dat de tuin die om het kasteel lag grotendeels ingericht was als nutstuin. Een nutstuin kon bestaan uit een moes- of kruidentuin, of uit een boomgaard.

In 1772 kwamen het kasteel en het landgoed Slangenburg in bezit van de familie Steengracht. Tussen 1796 en 1822 is er nog achter het kasteel een omheinde moestuin of boomgaard aangelegd.