Verduurzaming Oostkerk

We starten met de verduurzaming van de Oostkerk in Middelburg. Stichting Monumentenbezit kreeg in november 2018 de Oostkerk overgedragen van de Protestantse Gemeente Middelburg. Deze zeventiende-eeuwse protestante koepelkerk staat in de ‘Top 100 van de Nederlandse Monumenten’.

Toen Monumentenbezit eigenaar werd van deze prachtige kerk, werd ze ook eigenaar van de verouderde en energieslurpende verwarmingsinstallatie uit de jaren vijftig van de vorige eeuw. Dit zorgde voor grote energie- en exploitatie uitdagingen. 

Sinds 2019 organiseert Stichting de Oostkerk er met succes een cultureel en sociaal verbindende programmering met tentoonstellingen, muziekuitvoeringen en andere evenementen. Door de kou was de Oostkerk in de winterperiode niet bruikbaar voor het programmeren van evenementen, en het gebruik van de Oostkerk ging überhaupt gepaard met hoge energielasten en een relatief hoge CO2 uitstoot. Er is daarom een grootschalig verduurzamingsproject gestart.

De uitdaging was niet alleen het afstemmen van technieken op het bijzondere gebouw, maar ook het geheel reversibel aanbrengen ervan, met behoud van de monumentale waarden van de kerk.

Dit zijn een aantal de aanpassingen in de Oostkerk op het gebied van verduurzaming:

• Er is een nieuw vloerverwarmingssysteem geplaatst op basis van een duurzame warmtepomp.
• Om ervoor te zorgen dat enkel de kerkzaal zelf verwarmd wordt en niet het gehele volume van de kerk, is er een horizontaal ‘luchtgordijn’ gecreëerd. In de voet van de koepel wordt verwarmde lucht naar de gebruikszone in de kerk geblazen. In de koepel wordt de lucht afgezogen. Deze techniek zorgt ervoor dat de warmte niet in de koepel verdwijnt, maar juist laag in de ruimte optimaal benut wordt.
• Ter voorkoming van de tocht is er achterzetbeglazing en wandverwarming aangebracht, die wordt gevoed door dezelfde warmtepomp als die voor de vloerverwarming.

De nieuwe verduurzaming technieken zijn vrijwel onzichtbaar in de Oostkerk ingepast. Dit is enkel mogelijk doordat de installaties in het naastgelegen pand geplaatst konden worden. Omdat in de koepelkerk geen ruimte beschikbaar was voor de utilitaire functies, heeft Monumentenbezit dit pand aangekocht en ingezet voor de plaatsing van de warmtepomp met bijbehorende geluidsdempers, de cv-opstelling en een deel van de regeltechniek. Door middel van leidingen die onder de straat door lopen komt de warmte de Oostkerk binnen.