Herbestemming Grote kerk

11 april, 2018

De Grote Kerk in Veere, de gemeente Veere en Monumentenbezit wilden de Grote Kerk graag gebruiken als cultuurpodium van niveau voor de gehele provincie. Voor de herbestemming moesten een aantal aanpassingen gedaan worden aan het grote gebouw, zoals het aanbrengen van vloerverwarming. Daarnaast was er ook een probleem van ecologische aard: er huisden 350 dwergvleermuizen in het schip.

In de kerk overwinterden destijds dwergvleermuizen, die al geruime tijd voor overlast zorgden, in de vorm van uitwerpselen. Het grootste deel van de winter verbleven de dieren in de toren van de kerk, die door een constante temperatuur een ideale overwinteringsplaats voor de vleermuizen. In de zomer bevonden de vleermuizen zich ook in het schip en de zijbeuken. Samen met de Zoogdiervereniging is een plan opgesteld om de kerk te ontwikkelen zonder de vleermuispopulatie te beschadigen. Dit heeft geleid tot diverse ingrepen.

Werkzaamheden

Vloerrenovatie en herbestemming

Partners

Bouwbedrijf Meliskerke

Periode

2018

Media

Bekijk de video over de herbestemming

Een proces van jaren
In september 2017 is een vloer aangebracht in het schip ter hoogte van de kapvoet. De vloer is aangebracht om de vleermuizen in de kap een plaats te bieden waar zij in de zomer kunnen verblijven zonder overlast te veroorzaken of overlast te ondervinden. De volgende stap was het aanbrengen van zogenaamde “wegkruipvoorzieningen” en invliegopeningen om te zorgen dat de locatie zo aantrekkelijk mogelijk wordt. Pas als dit gebeurd is, kan er begonnen worden aan het “verhuizen” van de vleermuizen. Door in het schip kieren te dichten worden de vleermuizen aangespoord om de nieuwe of verbeterde plek te kiezen. Dit proces neemt ten minste 4 jaar in beslag.

Verhogen comfort voor culturele programmering
Vanwege het binnenklimaat werd in de Grote Kerk buiten het voorjaar en de zomer weinig tot niet geprogrammeerd. In samenwerking met Ernst Veen, bureau XPEX en de gemeente Veere heeft Monumentenbezit meegewerkt aan de opstelling van het plan voor de herprogrammering van de Grote Kerk in Veere. Om het hele jaar rond te kunnen programmeren moest de kerk verwarmd kunnen worden en moesten er aansluitingen worden gerealiseerd om een meer flexibel gebruik mogelijk te maken. Een klein deel van de kerk werd reeds in 2005 voorzien van vloerverwarming. Er is gekozen om de hardstenen houten vloer in het schip en de zijbeuken die in de jaren ‘80 werd aangebracht uit te nemen. In de plaats van de vloer werd een betonvloer gelegd die is geïsoleerd en voorzien van vloerverwarming. In de diverse goten en loze leidingen is ruimte opgenomen voor voorzieningen als elektra en data.

Bijzondere vondsten
Begin februari 2018 werd door Bouwbedrijf Meliskerke gestart met het uitgraven van de kerkvloer onder begeleiding van de Walcherse Archeologische Dienst. Tijdens de graafwerkzaamheden werden verschillende bijzonderheden aangetroffen. Naast de te verwachten beenderen, gespen en wat munten werden een complete grafzerk en de fundamenten van een bijzondere stoommachine gevonden. Die laatste lijkt bedoeld te zijn geweest om de naastgelegen badkamer vol stoom te blazen. Begin 19de eeuw werden genezende werkingen aan stoom toegeschreven. Dit principe is mogelijk ingezet ter genezing van de Engelse of Franse soldaten die in deze periode de kerk in gebruik hadden als militair hospitaal. De grafzerk is een bijzondere vondst omdat deze het verhaal vertelt van twee predikanten die na hun vlucht uit Frankrijk in Veere terecht kwamen. Deze grafzerk is de enige complete zerk uit de Grote Kerk die bewaard is gebleven. De vondsten behouden hun plaats in de kerk. In de nieuwe vloer zullen uitsparingen worden aangebracht waar beloopbaar glas op komt te liggen.

Kunst, cultuur en ontmoetingen
De bovenste laag van de bestaande vloer is verwijderd, uitgevlakt en hierop de isolatie en de betonvloer met verwarming aangebracht. Inmiddels biedt De Grote Kerk onderdak aan een unieke experience en geeft alle ruimte voor kunst, cultuur en nieuwe ontmoetingen.

Wil je meer weten over de Grote Kerk? Bekijk hier de monumentenpagina.

Lees ook over onze andere projecten